Konu: Çocukta uygun olmayan davranışlar

Ben dayanamadım yine.. Ve yine döndüm bu sabah kaldığım yere. Neyse bugün çalıştığım konu güzel ve sürükleyiciydi. "Çocuklara uygun davranışı kazandırma- azaltma- ortadan kaldırma ".. Bunları çalışırken buraya da çalıştıklarımı yazıyım dedim.. Aile üyelerinin davranış değiştirmede yapması gerekenler konumuz..Ben kendimce anlatıyım , çocuğu olanların işine de yarar belki bu bilgiler diye de umud ediyim sonra...

Anne babalar günlük yaşam içinde çocukların uygun davranışlarını pekiştiremiyebiliyorlar çoğu zaman, hatta davranışları pekiştirmeden çocuğun uygun davranışı göstermelerini bekliyorlar. Bu çok büyük bir yanılgı aslında. Çünkü doğru davranışı kazandırmak için ödül cezadan çok daha güçlü. Bunu unutmamak gerekiyor. Ve uygun davranışın hemen ardından çocuğa pekiştirgeç vermek gerekiyor.. Bu aferin, bravo gibi onaylayıcı cümleler de olabilir, öpücük, gülümseme, kucaklama da yada çok sevdiği bir oyuncağıyla oynamasına izin vermek de olabilir.. Ki bu noktada maddi olmayanları kullanmak daha iyi aslında.. Kitapta yer alan örnekler var bu konuda, onları da yazıyım hemen..

Uygun davranış: Normal ses tonuyla konuşmak

Uygun olmayan davranış: mızıldanmak

Ailenin tepkisi: Uygun davranış sergilendiğinde"Bu şekilde konuşman çok hoşuma gidiyor."


Uygun davranış: Yemek masasına geri dönmek

Uygun olmayan davranış: Yemek masasını terketmek

Ailenin tepkisi: Benim oğlum masaya geri dönmüş, hemen tatlını tabağına getiriyorum

Ailenin kullanabileceği tekniklerden biri de " sönme" tekniği

Anne babalar farkında olmadan uygun olmayan davranışı pekiştirdiklerinde bu davranışın kalıcılığını arttırıyorlar aslında. Uygun olmayan davranış sonrasında azarlamak, yada çocuğa ilgi göstermekle çocuk farkında olmadan ödüllendiriliyor. Sönme, anne babanın uygun olmayan davranışı sergileyen çocukla ilgilenmeye kısa süre ara vermek demek. Mesela anlamsızca ağlamaya başlayan çocuğu azarlar yada onu hemen kucağınıza alıp susturmaya çalışırsanız farkında olmadan onu ödüllendirmiş olursunuz. Yapılması gereken ne peki.. Eğer çocuk güvenli bir yerdeyse , hemen odadan çıkmak , ağlama davranışı bitene kadar odaya gelmemek, yada aynı odada olunsa bile arkalarını dönerek başka bir işle ilgilenmek ve ağlama davranışı biter bitmez çocukla ilgilenip bu davranışı pekiştirmesini sağlamak gerekiyor ailenin . Tecrübeyle de sabittir bu tez aslında..

Konuyu toparlarsak. Çocuklar içgüdüsel olarak akıllarına gelen her şeyi yaparlar. Davranışına sınır konulduğunda öfkelenmeleri çok doğal. Fakat zamanla ve sabırla çocuklara sınır ve sorunlulukları öğretmek mümkün. Ben terrible 2 ve türvelerinin sace bir Amerikan uydurması olduğunu düşünüyorum.. O halde neler yapılabilir bu konuda maddeleyelim bunları son olarak.

1- Çocuklar çocuktur , yaramazlık onların en büyük eğlencesidir.. Zararsız bir çok yaramazlıkları görmezden gelinebilir. Sakıncası yok bunun yani..

2- Çocuktan yaşının üztünde bir davranış beklenmemelidir. Bu benlik saygısını zedelemekten başka bir işe yaramaz

3- Sevgi ve güven olmadan çocuğa olumlu bir davranış kazandırmak olanaksızdır.

4- Belirlenecek sınır yada konulacak kuralda tutarlı olunmalıdır. Anne çok keyifli olduğu bir gün çocuğun etrafı kirletmesine izin veriyorsa öfkeli olduğu başka bir gün bu davranışa tepki gösteriyorsa , çocuk neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğrenemz doğal olarak. Çocuğun belli davranış kalıplarını öğrenmesi ancak tutarlı olmakla sağlanabilir

5- Çocuğun ısrarına ve inadına yenik düşmemek gerekir. Önce hayır sonra evet demek çok yanlış bir tutum.

6- Ahlak dersi vermekten kaçınmak gerekir. Bu desten sonra çocuğun öğreneceği tek şey suçluluk duygusudur.

7- Çocuğa söylenecek şeyler kısa ve net cümlelerden oluşmalıdır.

8- Çocuğun bazı davranışları tekar etmemesi için söz vermesi istenmemeli.

9- Bazı davranışlar rüşvet karşılığında yaptırılmamalı

10- İstenmeyen davranışlar içib " ben iletileri " kullanılmalı , duygulardan söz edilmeli ve beklentiler açık bir şekilde iletilmeli.

11- bazı durumlarda birden fazla seçenek sunulmalı

12- Çocuklar büyüklerini taklit ederek bir çok davranışı kazanır. Bu yüzden çocuğa iyi bir model olmaya çalışmalı

13- gerektiğinde ödül verilerek olumlu davranış ödüllendirilmeli.

Bir sonraki konum ceza ve mola.. İsterseniz onu da paylaşabilirim. Şimdi benim bir kahve molası verme zamanım..Olumlu pekiştirgeçimi almam lazım..